Dieta wegetariańska, a odchudzanie i insulinooporność

Wykluczenie z diety mięsa może mieć korzystny wpływ na zdrowie, zwłaszcza jeśli ktoś do tej pory korzystał z wysokoprzetworzonych źródeł mięsa. Szczególnie niebezpieczne są parówki i wędliny z MOM, czyli mięsem oddzielanym mechanicznie, w rzeczywistości nie jest to mięso, tylko odpady po produkcji mięsa.

Badanie naukowe - skuteczność diety wegetariańskiej w insulinooporności

Naukowcy badali skuteczność diety wegetariańskiej na oporność na insulinę, trzewną tkankę tłuszczową i markery stresu oksydacyjnego u pacjentów z cukrzycą typu 2. Porównali jej efektywność z klasyczną dietą stosowaną u diabetyków.

Jak przeprowadzono badanie?

W ciągu 24 tygodni siedemdziesięciu czterech pacjentów z cukrzycą typu 2 zostało losowo przydzielonych albo do grupy eksperymentalnej, która otrzymywała dietę wegetariańską, albo do grupy kontrolnej (klasycznej diety). W obu dietach podaż energii była zrównana, a deficyt wynosił 500 kcal dziennie.

Co wykazano?

• 43% uczestników z grupy eksperymentalnej (wegetariańskiej) i 5% uczestników z grupy kontrolnej ograniczyło przyjmowanie leków przeciwcukrzycowych.
• Masa ciała zmniejszyła się prawie dwukrotnie bardziej w grupie diety wegetariańskiej (6,2 kg), w porównaniu do kontrolnej (3,2 kg).
• Wzrost wrażliwości na insulinę był istotnie większy w grupie diety wegetariańskiej (30%) niż w grupie kontrolnej (20%).
• Redukcja tłuszczu trzewnego (w głębszych warstwach tułowia) i podskórnego była większa w grupie diety wegetariańskiej niż w grupie kontrolnej.
• Dieta wegetariańska spowodowała wzrost stężenia adiponektyny i spadek leptyny (lepsze środowisko hormonalne).
• Markery stresu oksydacyjnego (stężenia antyoksydantów) silnie wzrosły w grupie diety wegetariańskiej (witamina C o 16%, dysmutaza ponadtlenkowa o 49%, zredukowany glutation o 11%).

Wnioski

Dieta wegetariańska o ograniczonej kaloryczności miała większą zdolność do poprawy wrażliwości na insulinę w porównaniu z konwencjonalną dietą cukrzycową w ciągu 24 tygodni. Większa utrata tłuszczu trzewnego oraz poprawa stężeń adipokin w osoczu i markerów stresu oksydacyjnego przy tej diecie może odpowiadać za zmniejszenie insulinooporności.

W jaki sposób stres oksydacyjny wpływa na oporność na insulinę?

Obecnie coraz częściej wiąże się oporność na insulinę z przewlekłym stanem zapalnym (ang. low grade inflammation) i stresem oksydacyjnym. Stres oksydacyjny i stan zapalny są ściśle powiązanymi procesami patofizjologicznymi, z których jeden może być łatwo wywołany przez drugi. Często oba procesy występują jednocześnie i dzieje się tak w wielu stanach patologicznych.

Według naukowców reaktywne formy tlenu powodują insulinooporność w tkankach obwodowych (np. w mięśniach), wpływając na ekspresję transporterów glukozy w błonach komórkowych. Cukier nie może być efektywnie przenoszony, a więc organizm produkuje więcej insuliny, stąd zjawisko jest nazywane insulinoopornością (tkanki są oporne na działanie insuliny, insulina nie może działać tak skutecznie, jak wcześniej).

W cytowanym eksperymencie dieta wegetariańska miała zdolność uregulowania nie tylko środowiska hormonalnego, ale też wzmocnienia ochrony antyoksydacyjnej. Adiponektyna odgrywa rolę w metabolizmie energetycznym ustroju. Zwiększa wrażliwość mięśni i wątroby na insulinę, hamuje wytwarzanie tłuszczów i glukozy, a więc ułatwia odchudzanie się.

Referencje:

Biswas S.K. Does the Interdependence between Oxidative Stress and Inflammation Explain the Antioxidant Paradox? https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4736408/

H. Kahleova i in. Vegetarian diet improves insulin resistance and oxidative stress markers more than conventional diet in subjects with Type 2 diabetes https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/j.1464-5491.2010.03209.x

Hurrle S. i in. The etiology of oxidative stress in insulin resistance https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6138814/