W dobie rosnącego zainteresowania dietami wegetariańskimi i wegańskimi coraz więcej uwagi zwraca się na produkty roślinne, które potencjalnie mogłyby stanowić alternatywę dla niektórych produktów odzwierzęcych. Mimo pozornych podobieństw niektórych związków nie pełnią one dokładnie takich samych funkcji w organizmie. Dobry przykład stanowią tutaj substancje lipidowe, a szczególnie kwasy omega-3.
Olej rybi i jego właściwości
Rezygnując ze spożycia potraw opartych o zwierzęce źródła substancji odżywczych, należy liczyć się z tym, że pewnych związków nie da się zastąpić. W przypadku rezygnacji z ryb i owoców morza pomija się nie tylko cenne białka, aminokwasy, czy witaminy i składniki mineralne, ale również drogocenne kwasy tłuszczowe: dokozaheksaenowy (DHA) i eikozapentaenowy (EPA), które są niemal ekskluzywne dla tej grupy produktów. Należą one do wielonienasyconych, długołańcuchowych kwasów tłuszczowych. Liczne badania zarówno na modelach zwierzęcych, jak i prowadzone z udziałem ludzi wykazały, że kwasy te mogą być skutecznym narzędziem w prewencji chorób układu sercowo-naczyniowego oraz w spowalnianiu ich progresji i zabezpieczaniu przed śmiertelnymi zaburzeniami krążenia krwi w organizmie. Ponadto działają antyoksydacyjnie i przeciwzapalnie, dzięki czemu potencjał regulacyjny wykazują w kierunku pracy układu odpornościowego i nerwowego, a co za tym idzie również niektórych aspektów psychiki człowieka.
Olej lniany i jego właściwości
Mimo że zarówno ryby, jak i len zapewniają podaż kwasów omega-3, to występują pewne różnice strukturalne w obrębie poszczególnych kwasów w tej grupie. W przypadku oleju lnianego głównym kwasem tłuszczowym jest kwas alfa-liponowy (ALA), który charakteryzuje się nieco inną budową molekularną, niż EPA i DHA. Z różnicami w budowie wiążą się różnice we właściwościach zdrowotnych. Wpływ ALA na ryzyko chorób sercowo-naczyniowych i ich leczenie nie jest aż tak dobrze znany, jak ma to miejsce w przypadku kwasów tłuszczowych w oleju rybim. Ponadto oleje roślinne przeważnie zawierają również duże dawki kwasów omega-6, co zachwiać może gospodarkę organizmu związaną z kwasami omega-3. Niekiedy mówi się o tym, że ALA może być w organizmie przetwarzane w EPA i DHA, jednak proces ten nie jest zbyt efektywny i jego skuteczność sięga kilku procent.
Korzyści ze stosowania obu rodzajów oleju
Olej rybi wykazuje pewną wyższość wobec oleju lnianego pod względem aktywności prozdrowotnej, jednak nie oznacza to, że olej lniany nie jest również zdrowy. Dla optymalizacji samopoczucia i sprawności zaleca się spożywać regularnie zarówno oleje roślinne, jak i te pochodzące ze źródeł morskich. Poza wielonienasyconymi kwasami tłuszczowymi zawierają one również unikalne zestawy witamin poprawiających stan odżywienia i korzystnie wpływających na wiele aspektów zdrowia.
