Dieta wegetariańska kojarzy nam się przede wszystkim z jedzeniem produktów pochodzenia roślinnego. I jakiś czas temu pewnie taka definicja by wystarczyła. Dzisiaj, kiedy ten sposób żywienia stał się bardzo popularny, możemy się zapoznać z kilkoma różnymi rodzajami tejże diety.
Powody przejścia na dietę opartą na roślinach
Istnieją trzy główne powody, dla których ludzie decydują się na zastosowanie którejś z odmian diety wegetariańskiej. Są one związane ze zdrowiem, środowiskiem i podejściem do ochrony zwierząt hodowanych na żywność. Jeśli chodzi o zdrowie, to część badań wykazała, że niektóre produkty pochodzenia zwierzęcego mogą zawierać niepożądane substancje, takie jak antybiotyki, które sprzyjają rozwojowi bakterii. Spożywanie takiego pokarmu przez ludzi może powodować problemy zdrowotne. Z tego właśnie powodu niektórzy wegetarianie zrezygnowali z jedzenia mięsa. Korzyści zdrowotnych oczywiście jest znacznie więcej: choćby utrata wagi, obniżenie ryzyka otyłości, chorób przewlekłych, np. cukrzycy typu 2, chorób serca oraz nowotworów. Mówiąc o środowisku, wiele osób decyduje się nie wspierać uprzemysłowionego rolnictwa zwierzęcego ze względu na jego negatywny wpływ na glebę, wodę i powietrze.
Niektórzy ludzie wybierają dietę wegetariańską jako sposób na wspieranie dobrostanu zwierząt i dostosowanie się do ich osobistej etyki. W wielu zakładach trzymane są duże populacje zwierząt, często w ciasnych i niezdrowych warunkach, i poddawane ubojowi na żywność po krótkim okresie życia. Niektórzy mają także dylematy etyczne związane z przemysłem mleczarskim, w tym ze spożywaniem mleka od krów, które właśnie urodziły i oddzielono je od cieląt. Zwolennicy diety wegetariańskiej mogą uznać, że jest ona bardziej opłacalna dla ich gospodarstwa domowego, lub po prostu preferują smak pokarmów roślinnych bardziej od niektórych produktów pochodzenia zwierzęcego. Jest wiele odmian diety wegetariańskiej, które dają możliwość doboru produktów, które najlepiej odpowiadają danej etyce i celom.
Dieta laktoowowegetariańska
Niektórzy uważają dietę laktoowowegetariańską za najbardziej tradycyjną dietę wegetariańską. W tej odmianie nie jada się mięsa ani ryb, ale nadal uwzględniane są jajka i produkty mleczne. Przedrostek „lacto” odnosi się do mleka krowiego lub produktów mlecznych i pochodzi od łacińskiego słowa „lac”, co oznacza mleko. Przedrostek „ovo” odnosi się do jaj i pochodzi od łacińskiego słowa „ovum”, które oznacza jajko. Stosowanie diety laktoowowegetariańskiej oznacza włączenie do diety jajek, mleka, sera, masła, jogurtu, śmietany, lodów i innych produktów mlecznych, z wyłączeniem wszelkich mięs, takich jak wołowina, kurczak, wieprzowina i ryby.
Dieta laktowegetariańska
Laktowegetariańska dieta to dieta na bazie roślin, która obejmuje także produkty mleczne, takie jak krowie mleko i to, co z niego można wyprodukować, np. ser, masło, śmietanę, jogurt czy lody. Nie ma tutaj jajek jak w diecie laktoowowegetariańskiej.
Dieta owowegetariańska
Oprócz wykluczenia mięsa i ryb dieta owowegetariańska wyklucza wszystkie produkty mleczne i produkty z nich wytworzone. Można za to spożywać jaja i wszelkiego rodzaju potrawy zrobione na ich bazie, np. jajecznicę, omlety itp. Jaj można także używać do pieczenia.
Dieta fleksitariańska
Dieta fleksitariańska, jak sama nazwa wskazuje, jest bardziej elastyczna niż ścisły weganizm czy wegetarianizm. Promuje jedzenie produktów roślinnych, ale dopuszcza niewielkie ilości produktów pochodzenia zwierzęcego, tj. mięso, jaja, nabiał. Nadal przeważać na talerzu powinny produkty roślinne, ale można sięgnąć od czasu do czasu po kawałek mięsa czy jajko. Dieta ta nie określa wprost, jak często można to robić i o jakich ilościach mowa. Jest to dobra opcja dla osób, które chcą stopniowo przejść na dietę opartą tylko na roślinach, lub tych, którzy nie chcą całkowicie rezygnować z produktów zwierzęcych.
Dieta peskatariańska
Jest to dieta na bazie roślin, która jednocześnie dopuszcza jedzenie ryb. Przedrostek pochodzi od włoskiego słowa „pesce”, co oznacza właśnie rybę. Peskatarianie poza jedzeniem ryb stawiają na produkty pochodzenia roślinnego. To, czy dana osoba je nabiał i jaja, jest uzależnione od niej samej. W przeciwieństwie do innych diet wegetariańskich peskatarianizm dostarcza dużo zdrowych kwasów tłuszczowych omega-3.
Dieta wegańska
Dieta wegańska to taka, która wyklucza wszystkie produkty pochodzenia zwierzęcego, w tym wszystkie mięsa i ryby, produkty mleczne i jaja. Niektóre osoby na diecie wegańskiej odrzucają również miód, ponieważ jest on wytwarzany przez pszczoły. Opiera się wyłącznie na pokarmach roślinnych i obejmuje to owoce, warzywa, ziarna, orzechy, nasiona i rośliny strączkowe, w tym fasolę, groch i soczewicę.
Dieta wegańska może zawierać roślinne alternatywy dla tradycyjnych produktów zwierzęcych, takie jak mleko i produkty mleczne pochodzenia roślinnego, roślinne substytuty jaj i roślinne zamienniki mięsa, takie jak tofu, tempeh, seitan i jackfruit. Inną różnicą w diecie wegańskiej jest to, że wykracza ona poza wybory żywieniowe i obejmuje codzienne życie człowieka. Przykładowo, weganie będą unikać kupowania produktów konsumenckich, takich jak kosmetyki, odzież i buty, które zawierają składniki pochodzenia zwierzęcego lub zostały przetestowane na zwierzętach. Diety wegańskie są zwykle ubogie w niektóre składniki odżywcze. Z tego powodu pracownicy służby zdrowia często zalecają weganom przyjmowanie suplementów witaminowych i mineralnych, w tym witaminy B12, żelaza, tłuszczów omega-3, cynku i innych. Warto też rozważyć skorzystanie z wegańskich odżywek białkowych. Dotyczy to przede wszystkim osób aktywnych i dbających o szczupłą sylwetkę.
Jak wybrać dietę wegetariańską?
Wybierając odpowiednią dla siebie odmianę diety wegetariańskiej, należy wziąć pod uwagę kilka czynników, m.in. jakość odżywczą, przyczynę, dla której chcemy zmienić dietę. To dość istotne odpowiedzieć sobie na pytanie, który system najbardziej do Ciebie przemawia i który jest zgodny z Twoim stylem życia oraz tym, co dla Ciebie jest ważne. Wygodne w tych wszystkich rodzajach diety jest to, że możesz eksperymentować, testować, aż trafisz na taki, który najbardziej Ci odpowiada.
Podsumowanie
Dieta wegetariańska to przede wszystkim dieta roślinna, która może, ale nie musi, zezwalać na niektóre produkty pochodzenia zwierzęcego, w zależności od jej konkretnej odmiany. Ważne jest to, że możesz wybrać system idealny dla siebie, dopasowany do Twoich potrzeb, stylu życia, przekonań, a także zasobności portfela.
