Czy dieta wegańska jest rzeczywiście tania?

Zakładając, że prawdziwa dieta wegańska opiera się o produkty uprawiane i zbierane lokalnie, można bez wątpienia stwierdzić, że jest to dieta tania. Niestety obecnie za dietę wegańską uznaje się również stosowanie chemicznych zamienników produktów odzwierzęcych, takich jak syntetyczne pseudo-mięsa produkowane w fabrykach, które wegańskie są tylko z definicji. W celu oszacowania kosztów diet wegańskich i zbilansowanych grupa naukowców z Niemiec dokonała analizy jadłospisów dzieci karmionych jadłospisami roślinnymi, pół-roślinnymi oraz standardowymi.

Motywacje do diety wegańskiej

Roślinne modele żywienia przyciągają ludzi dzięki kilku głównym aspektom. Poza chęcią wpasowania się w bieżące trendy, czy też towarzystwo, są to aspekty etyczne, ekologiczne, ale również zdrowotne i ekonomiczne. O ile etyczne walory diety roślinnej stanowią mocne i niepodważalne argumenty „za”, tak nad zdrowotnymi i ekonomicznymi oraz niekiedy nawet ekologicznymi należy już się głębiej zastanowić.

Współcześnie wegańskie idee stały się bowiem narzędziem do sprzedaży coraz to nowszych „syntetyków”, które nie tylko nie są tak smaczne, jak prawdziwe mięsa, jaja i ryby czy nabiał, ale również gorzej się trawią i nie zawierają kompletu związków, do przyswajania i wykorzystywania, których człowiek jest genetycznie przystosowany (np. kreatyna, karnozyna, karnityna, kolagen, tauryna, witamina B12, cholina, koenzym Q10).

Istotna wada współczesnego weganizmu

Niestety dieta wegańska obecnie nie jest już tym samym, czym była w tradycyjnym ujęciu, na przykład w kulturze hinduskiej, gdzie była wyrazem troski o samopoczucie zwierząt i o środowisko. Odejście od „pierwotnej” formy weganizmu do formy „komercyjnej” przyniosło szereg negatywnych konsekwencji.

Zamiast trzymać się nisko- lub nieprzetworzonych produktów spożywczych zaczęto wprowadzać na rynek wysokoprzetworzone produkty roślinne naśladujące tradycyjne dania, np. kotlety schabowe, czy hamburgery. Z reguły są one opakowane w plastik, a w składzie zawierają duże dawki soli. Ich produkcja często wymaga stawiania nowych fabryk, w których zużywany jest prąd i woda, a także generowane są odpady. Zatracono tym samym ekologiczny aspekt diety wegańskiej. Jak się okazuje, ucierpiał również aspekt ekonomiczny.

Ceny diet wegańskich i normalnych

Żywienie roślinne to głównie domena regionów charakteryzujących się niskim statusem socjoekonomicznym. Indie mają tak długą historię weganizmu głównie ze względu na kiepską dostępność pożywienia i niemal wszechobecną biedę. Wbrew logice jednak wykazano, że w obecnych czasach dieta wegańska może kosztować tyle, ile normalna.

Zespół naukowców wyliczył, że w Niemczech dzienny koszt diety dzieci i młodzieży wynosi 4,79 euro dla diety roślinnej i 4,75 euro dla zwykłej. W przeliczeniu na 1000 kcal różnica jest nieco większa. Znów droższa okazała się dieta wegańska, z wynikiem 2,98 euro, czyli o 0,15 centów więcej niż w diecie uwzględniającej mięsa, jaja, nabiał i ryby. Jednym z powodów tak wysokich kosztów diety roślinnej może być sięganie po przetworzone substytuty mięsa, a także absolutna konieczność suplementacji. Warto mieć to na uwadze, kiedy planuje się żywienie optymalne dla jednocześnie zdrowia, jak i budżetu domowego.

Literatura:

Hohoff E, Zahn H, Weder S, Fischer M, Längler A, Michalsen A, Keller M, Alexy U. Food Costs of Children and Adolescents Consuming Vegetarian, Vegan or Omnivore Diets: Results of the Cross-Sectional VeChi Youth Study. Nutrients. 2022 Sep 27;14(19):4010. doi: 10.3390/nu14194010. PMID: 36235662; PMCID: PMC9573339.