Co warto wiedzieć o karczochu. Czy karczochy są zdrowe?

Karczoch (Cynara) należy do rodzaju roślin astrowatych; podobnie jak choćby mniszek lekarski. Chyba najbardziej znanym przedstawicielem tej rodziny jest karczoch hiszpański czasem utożsamiany z karczochem zwyczajnym.

Możemy powiedzieć, że popularność karczocha zawdzięczamy starożytnym Grekom i Rzymianom. Najwcześniejsze zapiski dotyczące wykorzystania karczocha znajdujemy bowiem w pismach Teofrasta z Eresos (Theophrastos), pisarza greckiego, który wspominał już o karczochu w IV wieku p.n.e.

Śródziemnomorska moda na karczocha

Zważywszy na pochodzenie, nie może dziwić to, że to właśnie ludy zamieszkujące teren Morza Śródziemnego, są odpowiedzialne za rozpowszechnienie „mody na karczocha”. Nie dość, że wykorzystanie karczocha w żywieniu człowieka było popularne w tych rejonach w starożytności, to jeszcze i w obecnych czasach stanowi znaczący przychód gospodarki rolnej krajów basenu Morza Śródziemnego. Szacuje się, że ponad 60% całej światowej produkcji karczocha pochodzi z tych rejonów. Przodują w tym zwłaszcza Włochy, ale niewiele ustępują im Hiszpania, Francja i Grecja. Jednak ze względu na popularność zarówno kulinarną, jak i potencjalnie wspierającą zdrowie człowieka, uprawą karczocha zajęły się zarówno Stany Zjednoczone, kraje Ameryki Południowej, zwłaszcza Argentyna, Chile i Peru, rolnicy na Bliskim Wschodzie oraz w Afryce Północnej, jak i mieszkańcy Chin.

Co „siedzi” w karczochu?

Karczoch charakteryzuje się niską ilością tłuszczu, ale wysoką zawartością minerałów (głównie jest to sód, potas i fosfor), witamin (głównie C), polifenoli, flawonów i błonnika oraz cenionego prebiotyku (pożywki dla „dobrych” bakterii w naszym układzie trawiennym) - inuliny.

Wśród fitoskładników zawartych w karczochu naukowcy zwracają szczególną uwagę na związki fenolowe, głównie cynarynę, kwas chlorogenowy, flawonoidy (na szczególną uwagę zasługuje apigenina - znana również ze swojego potencjalnego wpływu na zdolność sportowca do rozwijania tkanki mięśniowej). Apigenina nie jest flawonoidem występującym zbyt powszechnie w roślinach, dlatego karczoch jest jego znaczącym źródłem, wykorzystywany między innymi w suplementacji.

Ze względu na swój bogaty skład karczoch może mieć wiele potencjalnych zastosowań wspierających zdrowie człowieka. Naukowcy postulują zastosowania karczocha w zwalczaniu i zapobieganiu wielu dolegliwościom.

Badania naukowe zdają się potwierdzać możliwe następujące działania karczocha:

• wspomagające organizm człowieka w walce z nadmiarem wolnych rodników
• ochronne na wątrobę
• moczopędne
• żółciopędne
• przeciwbakteryjne
• wspierające leczenie chorób żołądka
• zmniejszające poposiłkowe skoki glukozy, choć ciekawe, lepiej na suplementację karczochem reagowały osoby szczupłe, niż otyłe
• wspomagające układ trawienny, łagodząc niepokojące objawy takie jak: wzdęcia, zgaga, czy nudności
• zmniejszające dolegliwości wynikające z cierpienia na zespół jelita drażliwego
• zmniejszające poziom cholesterolu całkowitego oraz frakcji „złej” LDL, co może przyczyniać się do poprawy zdrowia układu sercowo-naczyniowego.

Osobiście najbardziej kojarzę karczocha jako doskonały dodatek do „domowej roboty” pizzy. Jest on także dostępny w postaci konserwowej.